ਨਵਾਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਬਿੱਲ (ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਬਿੱਲ, 2025) ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਮੇਟੀ ਅਗਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਦਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ 10 ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਨਵੇਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ (7 ਫਰਵਰੀ) ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੀ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੌਗਾਤਾ ਰਾਏ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਵਿਰੋਧੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਸਦਨ ‘ਚ ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਨੂੰ ਸਦਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।
ਨਵੇਂ ਬਿੱਲ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨਵਾਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਬਿੱਲ, ਜੋ ਛੇ ਦਹਾਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ 1961 ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਸਿੱਧੇ ਟੈਕਸ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਅਸਪਸ਼ਟਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰੇਗਾ।
FY-AY ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ
ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਬਿੱਲ ਛੇ ਦਹਾਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ 1961 ਦੀ ਥਾਂ ਲਵੇਗਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਕਾਨੂੰਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਕਈ ਸੋਧਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ, 1961 ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ (FY) ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਕਰ ਸਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੁਲਾਂਕਣ ਸਾਲ (ਏ.ਵਾਈ.) ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਬਿੱਲ, 2025 ਵਿੱਚ 536 ਸੈਕਸ਼ਨ ਹਨ, ਜੋ ਮੌਜੂਦਾ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ, 1961 ਦੀਆਂ 298 ਧਾਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ 14 ਸ਼ਡਿਊਲ ਹਨ ਜੋ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 16 ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਨਵੇਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੈਪਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ਼ 23 ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਟਾ ਕੇ 622 ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਮੌਜੂਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਐਕਟ ਦਾ ਲਗਭਗ ਅੱਧਾ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਸੋਧਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਨਵਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗਾ ਸਰਲ?
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ, 1961 ਸਿੱਧੇ ਟੈਕਸਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਟੈਕਸ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ – ਨਿੱਜੀ ਆਮਦਨ ਕਰ, ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਟੈਕਸ, ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਟੈਕਸ, ਤੋਹਫ਼ੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਟੈਕਸ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 298 ਧਾਰਾਵਾਂ ਅਤੇ 23 ਅਧਿਆਏ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੈਲਥ ਟੈਕਸ, ਗਿਫਟ ਟੈਕਸ, ਫਰਿੰਜ ਬੈਨੀਫਿਟ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਕੈਸ਼ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਟੈਕਸ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
